Ouders lijken wel meer dan ooit te willen dat hun kind zo snel mogelijk gaat kruipen, lopen en praten. Daarbij verlangt de maatschappij ook van alles van (jonge) ouders. We maken het onszelf zo steeds lastiger om met innerlijke rust te genieten van de prachtige babyperiode. Als tegenwicht tegen deze hectiek leert pedagoog Emmi Pikler je met geduld en vertrouwen de ontwikkeling van je kind te volgen en ervan te genieten. In deze blog lees je er meer over.
Volgens Pikler worden alle baby’s leergierig en nieuwsgierig geboren. Ze noemt dit de ontwikkelkracht van een kind. Je kind ontwikkelt zich het best als hij of zij zoveel mogelijk op eigen initiatief en in zijn of haar eigen tempo de wereld en zichzelf kan ontdekken. Pikler ontdekte dat alle baby’s verschillende motorische ontwikkelingsstadia doorlopen. Om deze ontwikkeling door te maken, hebben kinderen vrijheid nodig om te bewegen. Niet forceren, maar uitdagen om te bewegen is hierbij belangrijk.
Meer genieten
Benut de intensieve een-op-een verzorgingsmomenten tijdens het eten, baden, verschonen en kleden van je baby. Tijdens deze momenten kan je kind van jou leren. Verzorgen wordt een dialoog, verzorgen wordt opvoeden, verzorgen wordt genieten. Hiernaast geef je je kind handvatten voor ontdekken en leren door spel. Belangrijk bij de verzorgingsmomenten is verbale (praten) en non-verbale (gezichtsuitdrukkingen en gebaren) communicatie tussen jou en je kind. Door alles te benoemen wat je doet en gaat doen weet je kind wat te verwachten en kan daarop inspelen, hoe klein hij of zij ook is. Zo kan je kind actief meewerken aan zijn of haar eigen zorg.
Respectvolle verzorging
De hechting tussen je baby en jou en andere verzorgers is volgens Pikler het allerbelangrijkste. Dit bereik je met respectvolle verzorging: behandel je kind zoals jij ook behandeld wil worden, bereid hem of haar voor op wat gaat komen en geef hem of haar de tijd om te reageren. Bied je baby daarnaast de ruimte om te doen wat hij of zij zelf wil. Zelf kunnen ontdekken en leren is leuk en belangrijk. Bij respectvolle verzorging hoort ook dat je de tijd neemt voor je kind. Verzorging moet niet even snel tussendoor gebeuren, maar verdient aandacht. Door de tijd te nemen, heeft je kind de ruimte om actief met het verzorgmoment mee te doen in plaats van dit passief te ondergaan. Maak er een momentje samen van. Dit draagt bij aan de autonomie en het zelfvertrouwen van je baby.
Spelmateriaal
Om je baby optimaal zelf te laten ontdekken en leren is het goed om na te denken over het speelgoed dat je aanschaft. Voor je baby is alles nieuw en interessant. Een interactieve speelkubus met licht en geluid kan best overweldigend zijn. Een simpele wasmand is mogelijk interessanter, je kan er in klimmen of de kledingstukken er een voor een uithalen. Een rieten mandje, een metalen schaal, plastic bekers, een boerenzakdoek, een pan of een houten spatel…. Allemaal dingen die je misschien in huis hebt en je kind uitdagen deze zelf te ontdekken, er iets mee te doen en iets te verzinnen. Varieer in materiaal, textuur, vorm, geluid en gewicht zodat je kind hiermee kan experimenteren.
Communicatie tijdens spel
Wanneer je kind aan het spelen is kan je naast hem of haar gaan zitten en bekijken wat hij of zij doet en pakt en waar hij of zij interesse in heeft. Wanneer je kind je iets geeft, zeg je ‘dank je wel’. Hij of zij pakt het weer terug en geeft het je ook weer en dan zeg je weer ‘dank je’, of je geeft het zelf weer terug met ‘hier is je bal, alsjeblieft’. Door deze simpele interactie kan je kind een lange tijd doorgaan met spelen, ervaart hij of zij jouw veiligheid en leert daarbij taal en omgangsnormen.
Rust, reinheid en regelmaat
Rust is van belang, omdat je kind zich dan volledig op zichzelf, zijn of haar lijfje en eigen ontwikkeling kan focussen tijdens de verzorgingsmomenten en spel. Het is fijn als de omgeving daarbij niet te veel prikkels geeft. Houd de aankleding en inrichting van een ruimte neutraal en loop niet de hele tijd in en uit. Dit kan je kind uit zijn of haar spel halen of zelfs stress veroorzaken, jij bent namelijk zijn of haar veilige haven. Door rust en voorspelbaarheid ervaart je kind veiligheid. Hierdoor kan hij of zij optimaal leren, met plezier bewegen en zelfstandig spelen.
In de visie van Pikler hoef je dus geen duur speelgoed aan te schaffen of extra quality time in te plannen met je kind. Meer weten? Kijk op www.pikler.nl.
Als ouder kun je zoveel meer halen uit de verzorgingsmomenten die je dagelijks doet. Verzorgen is opvoeden.
